بررسی مختصر ارکان دبیرخانه مرکزی دولت در «عصر ممالیک» براساس کتاب «صبح الاعشی»

Authors

عبدالحسین فقهی

سید اسماعیل قاسمی موسوی

abstract

کتاب صبح الأعشی فی صناعة الانشاء یکی از بزرگترین دایرة المعارف هایی است که تا قرن نهم هجری در تمدّن اسلامی به وجود آمده است. در این کتاب، بسیاری از مباحث تاریخی، علمی و ادبی مطرح شده و نگارنده در آن، شیوة ادارة دیوان انشاء (دبیرخانه ای که مکاتبات غیرمالی و غیر نظامی در آن نوشته می شده است) را توضیح داده است. نویسندة این کتاب، احمد بن علی قلقشندی، سالها در دیوان انشاء مشغول بوده است. در این مقاله که از مطالعة اجمالی کتاب فراهم آمده است، سازمان امور اداری دولت در عصر ممالیک بررسی و معرفی شده است. ارکان اداری یا سازمان اجرایی دیوان انشاء عبارت بوده است از: 1) هفت دسته دبیران. 2) انبارداران 3)حاجب دیوان. 4) کُتَّاب الدست. 5) کُتَّاب الدَرْج.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی مختصر ارکان دبیرخانه مرکزی دولت در «عصر ممالیک» براساس کتاب «صبح‌الاعشی»

کتاب صبح‌الأعشی فی صناعة الانشاء یکی از بزرگترین دایرة المعارف‌هایی است که تا قرن نهم هجری در تمدّن اسلامی به وجود آمده است. در این کتاب، بسیاری از مباحث تاریخی، علمی و ادبی مطرح شده و نگارنده در آن، شیوة ادارة دیوان انشاء (دبیرخانه‌ای که مکاتبات غیرمالی و غیر نظامی در آن نوشته می‌شده است) را توضیح داده است. نویسندة این کتاب، احمد بن علی قلقشندی، سالها در دیوان انشاء مشغول بوده است. در این مقاله...

full text

«طِباق» آموزشکده‌هاى نظامی دولت ممالیک

طباق، نخستین مرکز تربیتی و آموزشی در دوره مملوکی بود که وظیفه تربیت متصدیان امور اداری و نظامی دولت ممالیک را بر عهده داشت. نظام آموزشی طباق با سایر مراکز آموزشی متفاوت بود. برخلاف آموزش رسمی جامعه که از دوره ابتدایی در مکتب‌خانه‌ها شروع و در مدارس به پایان می‌رسید و در آنها مجموعه‌ای هماهنگ از دروس مقدماتی و عالی غیر نظامی آموزش داده می‌شد، در طباق اولویت اصلی با آموزش‌های نظامی، فنون رزم، کار...

full text

جنبش علمی فرهنگی زنان در عصر ممالیک

مصر و شام در دو قرن هفتم و هشتم هجری شاهد جنبش فرهنگی چشم¬گیری از سوی زنان بوده است. در این جنبش تعداد قابل ملاحظه¬ای از زنان مسلمان به تدریس علم حدیث نبوی به زنان و مردان جامعه¬ی اسلامی مبادرت ورزیدند و در حرکتی مشارکت نمودند که در حیات علمی و فرهنگی دوره تلاش سامان¬بخشی را به دنبال داشت. بسیاری از سرشناسان علم و ادب و فرهنگ تعلیم یافته¬ی مکتب این زنان بوده¬اند. این مقاله ضمن پرداختن به این پد...

full text

بررسی و نقد ترجمۀ کتاب انسان خردمند، تاریخ مختصر بشر

کتاب انسان خردمند، تاریخ مختصر بشر ازجملۀ پژوهش‌هایی است که در جهان با عنوان رویکرد تاریخ کلان طبقه‌بندی می‌شود. کتاب یادشده به‌قلم یووال نوح هراری از دانش‌آموختگان مشرب فکری جرد دایموند به‌‌رشتۀ تألیف درآمده است. نویسنده درخلال چهار فصل عمدۀ کتاب با عناوین انقلاب شناختی، انقلاب کشاورزی، وحدت بشر و انقلاب علمی کوشیده است فرازونشیب‌های داستان تطور انسان را از حوالی صد هزار سال پیش تا رسیدن به عص...

full text

ماهیت و ارکان دولت اسلامی در دیدگاه حضرت آیت‌الله خامنه‌ای

در دیدگاه آیت‌الله خامنه‌ای در فرآیند پنج مرحله‌ای تحقق کامل اهداف انقلاب اسلامی (انقلاب اسلامی، نظام اسلامی، دولت اسلامی، جامعه اسلامی و تمدن اسلامی)، دولت اسلامی سومین و مهم‌ترین گام در این فرآیند است که از نظر ایشان تاکنون شکل نگرفته است. این مقاله با روش کیفی از نوع تحلیل اسنادی و ابزار فیش‌برداری،  درصدد پاسخ به این سوال اصلی است که «ماهیت و ارکان دولت اسلامی از دیدگاه حضرت آیت‌الله خامنه‌...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
ادب عرب

Publisher: دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران

ISSN

volume 1

issue 2 2010

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023